«به قطعیت میگویم که پیامرسانهای داخلی ما امروز شکست خوردهاند، زیرا مورد استقبال قرار نگرفتند و شاید مهمترین علت آن مصادفشدن با فیلتر تلگرام بود و در ذهن مخاطب اینگونه شکل گرفت که تلگرام فیلتر شد تا پیامرسانهای داخلی مورد استقبال قرار گیرند.»
این سخن صریح را یکی از بالاترین مقامهای وزارت ارتباطات جمهوری اسلامی در اردیبهشت ۱۳۹۸ بیان کرد. فتاحی، معاون آذری جهرمی، همچنین به طور تلویحی اذعان کرد که در پیامرسانهای داخلی خبری از «ایدههای جدید» نبود در حالی که: «ارائه ایدههای جدید در حوزه پیامرسانهای داخلی از اهمیت ویژهای برخوردار است و اینکه فکر کنید تنها چند سختافزار و نرمافزار نیاز است فکر درستی نیست».
یکی از این پیامرسانهای شکستخورده، پیامرسان «بله» بود. این پیامرسان در همان آغاز همچون پیامرسانهای «سروش» و «گپ»، از سوی شورای عالی فضای مجازی، از جمله «پیامرسانهای واجد شرایط برای انجام مکاتبات و ارائه خدمات اداری» معرفی شد و از حمایت سنگین حکومتی برخوردار شد.
ولی فعالیت این رسانهها چنان ضعیف و بد بود که حتی وبسایتهای حکومتی همچون ایسنا زبان به انتقاد صریح گشودند. به عنوان نمونه در فروردین ۱۳۹۹ مطلبی در «خبرگزاری» ایسنا منتشر شد که در آن با اشاره قابل توجه به قطعی ۱۰ روزه اینترنت در آبان ۹۸ اینطور آمد: «یکی دیگر از مواردی که فرصتی برای استفاده از پیامرسانهای داخلی را به کاربران ایرانی داد، قطعی ۱۰ روزه اینترنت در آبان ماه سال ۹۸ بود و با وجود این، پیامرسانهای داخلی در غیاب ۱۰۰ درصدی رقبای خارجی خود نتوانستند به نیازهای کاربران پاسخ دهند و این موضوع به زعم ناظران شبکه ملی اطلاعات، حاکی از ضعف در خدمات پایه این شبکه بود؛ بعد از اتصال دوباره اینترنت هم بسیاری از مردم که دست خود را در انتخاب سرویس باز دیدند، به استفاده از پیامرسانهای خارجی برگشتند.»
به ارقام و نظرسنجیها مراجعه کنیم، میبینیم که همین پیامرسان بله حتی در گزارشهای دولتی و تا تیرماه ۹۸، استقبال و توجه بسیار اندکی برانگیخته بود. موسسه نظرسنجی ایسپا، وابسته به جهاد دانشگاهی، در خرداد ۹۸ اعلام کرد که تنها سه میلیون تن در ایران این اپلیکیشن را نصب کردهاند. خود این موسسه در ادامه به نکتهای مهم درباره این ارقام اشاره کرد و نوشت: «نکته مهم این است که این ارقام، تعداد کاربران ثبتنامی (یعنی کاربران فعال و غیرفعال) این پیامرسانها را نشان میدهد و احتمالاً از این تعداد، تنها حدود یکسوم آنها در پیامرسانهای ایرانی فعال باشند.»
به گزارش ایسنا در تیرماه ۹۸ و درحالیکه مدتها از فیلترینگ تلگرام میگذشت، هنوز نزدیک به ۴۳ درصد از مردم از تلگرام استفاده میکردند و تنها ۰.۷ درصد از مردم از «بله» استفاده میکردند!
این در حالی بود که «بله» به رویکردهای مختلفی توسل جسته بود تا بتواند تعداد کاربران خود را افزایش دهد. از جمله تلاش کرده بود خدمات بانکی نیز ارائه دهد و همچنین نشان دهد امکان ارائه باکیفیت خدمات بانکی همچون عملیات کارت به کارت، پرداخت قبض، پرداخت عوارض خروج از کشور و خدماتی از این دست را دارد. حتی ۲۴ بانک نیز در کشور به عنوان مبدا انتقال وجه به این پیامرسان پیوستند، ولی باز این پیامرسان نتوانست توجه کاربران را جلب کند.
ضعف «بله» در برخی از مسائل بدیهی چنان مشهود بود که در همان اردیبهشت ۱۳۹۷ برخی از سایتهای تخصصی داخلی، زبان به انتقاد صریح از آن گشودند و نویسنده سایت «آیتیرسان» با بیان پنج ضعف عمده «بله» از دلایل خودداری کاربران از استفاده از این پیامرسان گفت. «امکان ورود دو مرحلهای» و «امکان چت ایمن» از جمله امکانات بدیهی پیامرسانهایی چون تلگرام هستند و پیامرسانی چون «بله» که مدعی رقابت با آن بود حتی از چنین امکاناتی برخوردار نبود!
آیا واقعا شکست پیامرسانهایی چون «بله» جای شگفتی دارد؟!