در اوایل ماه بهمن ۱۳۹۹ بود که روزنامه «دنیای اقتصاد» که در تهران منتشر میشود گزارشی را بر اساس نتایج مرکز پژوهشی «بتا» منتشر کرد که در آن تلاش شده بود بر اساس محاسبات دقیق، درآمد اینفلوئنسرهای اینستاگرام فارسی از تبلیغاتی که انجام میدهند، برآورد شود. بر اساس آن گزارش این درآمد، سالانه حول ۷۰۰ تا هزار میلیارد تومان است.
البته این رقم به صورت کلی است و اگر بخواهیم ریزتر و جزییتر ارزیابی کنیم رقمهای دیگر نیز قابل توجه هستند که میتوانند دایره تاثیر و نفوذ اینستاگرام فارسی در زندگی ایرانیان را نشان دهند. بر اساس این نتایج پژوهشی، هزینه تبلیغ ویدئوی تبلیغاتی شرکتهای مختلف در صفحات اینفلوئنسرهای اینستاگرام، رقمی بین ۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان را در بر میگیرد.
اگرچه نزدیک به دو میلیون صفحه یا کسبوکار کوچک و بزرگ از اینستاگرام کسب درآمد میکنند و یا محصولات خود را تبلیغ میکنند ولی واقعیت این است که بیشترین درآمد از اینستاگرام متعلق به همین تبلیغات توسط اینفلوئنسرهای شناختهشده است.
«محسن فینیزاده» - مدیر مرکز پژوهشی «بتا»، در گفتگو با «دنیایاقتصاد» به نکته جالبی درباره تبلیغات در اینستاگرام اشاره کرده بود و گفته بود: «درحقیقت اینستاگرام و بعضی دیگر از شبکههای اجتماعی، سبب حذف هزینههایی مانند اجاره مغازه یا فروشگاه، سرمایهگذاری کلان ابتدای کار و حتی حذف هزینه سربار و مالیات و... شدهاند.»
البته بهتر است همینجا یک تعریف خیلی ساده از یک اینفلوئنسر اینستاگرام ارائه شود. اینفلوئنسر در اینستاگرام کسی است که دنبالکنندههای بسیار زیادی دارد و صفحه او بسیار دیده میشود و غالبا نیز این شهرت همراه با محبوبیت است. اینفلوئنسر اگرچه واژهای انگلیسی است ولی در فارسی جا افتاده است و اگر بخواهیم ترجمهای از آن ارائه دهیم میتوانیم از عبارت «شخص تاثیرگذار» استفاده کنیم.
مسئله درآمد کلان اینفلوئنسرها از اینستاگرام و شبکههای اجتماعی مختص ایران نیست و اتفاقا در جهان و دیگر کشورها نمود بیشتری دارد و سرمایهای که حول آن میچرخد رقمهایی سرسامآور است. به عنوان نمونه کافیست به این اشاره شود که «کایلی جنر» - خواهر ناتنی کیم کارداشیان - که در اینستاگرام بیش از ۱۰۰ میلیون فالوئر دارد از هر تک پست خود که حاوی تبلیغات باشد، بیش از یک میلیون دلار درآمد کسب میکند.
اینفلوئنسرهای اینستاگرام فارسی چقدر درآمد دارند؟ پاسخ به این پرسش با توجه به عدم شفافیتی که به صورت کلی در مسائل اقتصادی در ایران وجود دارد چندان راحت نیست ولی در شهریور ۱۳۹۹، روزنامه «فرهیختگان» در این زمینه گزارشی منتشر کرد که بازتاب وسیعی در دیگر رسانههای فارسیزبان در داخل کشور پیدا کرد. این گزارش پرسروصدا چنین عنوانی داشت: «استوری میزنم؛ ۲۵ میلیون».
در این گزارش اشاره شد که پردرآمدترین چهرههای اینستاگرام فارسی - بر خلاف نگاه نخست - سلبریتیهای هنری نیستند. بلکه چهرههایی چون «محمدامین کریمپور»، «عرفان علیرضایی» و «محسن ایزی» از محبوبترین چهرههای اینستاگرام فارسی هستند که هر سه نیز در حوزه طنز فعالیت میکنند و هر سه نیز بین ۳ میلیون تا ۵ میلیون فالوئر دارند.
بر اساس این گزارش محمدامین کریمپور که اخیرا وارد حوزه کارگردانی سینما نیز شده است ماهانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان از صفحه اینستاگرام خود درآمد دارد. علیرضایی و ایزی نیز درآمدی بین ۱۵۰ میلیون تومان تا ۲۵۰ میلیون تومان دارند.
نیازی نیست بزرگبودن این ارقام یادآوری شود. تنها کافیست این نکته یادآوری شود که اینستاگرام چه تاثیر ژرفی بر زندگی ایرانیان دارد که این افراد پرفالوئر نیز به واسطه آن تاثیر، میتوانند با پستها یا استوریهای تبلیغاتی، چنین درآمدی کسب کنند.