#اعدام_بکنید؛ تلاش نافرجام نیروهای سایبری جمهوری اسلامی

روز یکشنبه ۲۹ تیر ۱۳۹۹ وکلای سه جوان بازداشت‌شده در اعتراضات سراسری آبان ۹۸، که حکم اعدامشان در دیوان عالی کشور تائید شده بود، از توقف اجرای این حکم و اجازه اعاده بازرسی برای این پرونده خبر دادند. این در حالی بود که پیش از اعلام این خبر، هشتگ «اعدام نکنید» ترند اول جهانی شد و بازخورد گسترده‌ای در فضای مجازی پیدا کرد. بسیاری دلیل لغو این حکم را جهانی‌شدن هشتگ «اعدام نکنید» و استقبال گسترده کاربران از آن دانستند و از قدرت شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی سخن گفتند.

اما در زمانی که این طوفان توییتری بالا گرفته بود، نیروهای سایبری جمهوری اسلامی برای مقابله با آن و مخدوش‌کردن واقعیت دست به کار شدند. آن‌ها تلاش کردند با راه‌اندازی هشتگ‌های «اعدام بکنید» و «حامیان سارقین مسلح» اذهان عمومی را منحرف کنند. هشتگ دوم به بخشی از اعترافات اجباریِ امیرحسین مرادی، محمد رجبی و سعید تمجیدی مبنی بر سرقت مسلحانه اشاره داشت؛ اعترافاتی که تحت شکنجه و تهدید گرفته شده است. بابک پاک‌نیا، وکیل این سه زندانی، می‌گوید: «هیچ اتهامی ناظر بر قتل، تجاوز، سرقت با اسلحه گرم و بمب‌گذاری در پرونده وجود ندارد؛ فیلم منتشره در فضای مجازی که از فروشگاهی سرقت می‌شود اصلا ربطی به پرونده موکلین ما ندارد.»

این روش نیروهای سایبری تازه نیست و بارها برای مقابله با پویش‌های بسیاری در فضای مجازی انجام شده ‌است. به این ترتیب که آن‌ها برای مقابله با هشتگ‌های داغی که در‌ حال ‌ترند ‌شدن هستند، بلافاصله اقدام به خلق روایت‌های موازی و جایگزین برای آن رخداد می‌کنند. بنابراین با ایجاد محتوای متضاد، سعی می‌کنند کلیت موضوع را زیر سوال ببرند. برای مثال وقتی هشتگ «دختر آبی» درباره سحر خدایاری - از هواداران تیم فوتبال استقلال تهران که در اعتراض به محکومیت خود به زندان به دلیل تلاش برای ورود به ورزشگاه، خودسوزی کرد - به طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی مطرح شد، سابیری‌ها بلافاصله هشتگی را به جریان انداختند با عنوان «دروغ دختر آبی» و سعی در مخدوش‌کردن واقعیت این ماجرا کردند که البته با شکست مواجه شدند.

در میانه داغ‌شدن هشتگ «اعدام نکنید» اتفاق دیگری نیز در کشور افتاد و دو جوان به نام‌های «دیاکو رسول‌زاده» و «صابر شیخ‌عبدالله» در کردستان اعدام شدند. اتهام آن‌ها دست‌داشتن در بمب‌گذاری رژه سالانه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در ٣١ شهریور سال ١٣۹۸ در شهر مهاباد عنوان شده بود. آن‌ها یک سال در زندان بدون ارتباط با وکیل و خانواده، تحت بازجویی بودند اما شواهدی وجود دارد که اتهام‌شان بی‌اساس است. برای مثال دیاکو رسول‌زاده، لحظه انفجار بمب در حال گذراندن دوره سربازی بوده و نزدیکانش، حتی مسئولان پادگان محل سربازی‌اش، این مسئله را تایید کرده‌اند.

در این میان عده‌ای از فعالان مدافع حقوق بشر اعدام این دو جوان را نیز محکوم کردند که باز هم نیروهای سایبری دست به انتشار متن اعترافات آن‌ها در فضای مجازی زدند. این جریان هم در موج بزرگ هشتگ «اعدام نکنید» گم شد.

روش دیگر سایبری‌ها برای مقابله با یک تفکر مخالف جمهوری اسلامی در فضای مجازی، حمله به سلبریتی‌ها ست. سایبری‌ها که با هشتگ «حامیان_سارقین_مسلح» به میدان آمده بودند، روز دوم به سلبریتی‌های حامی هشتگ‌های «اعدام نکنید» و «نه به اعدام» تاختند. مهم‌تر از همه به مقامات حکومتی، به‌ویژه صدا و سیمای جمهوری اسلامی، اعتراض کردند و این سازمان را به «گناه نابخشودنی مرجعیت‌بخشی به سلبریتی‌ها» متهم کردند. 

یکی دیگر از ترفند‌هایی که معمولا سایبری‌ها در چنین مواقعی به آن متوسل می‌شوند، توسل به احساسات است. در این ماجرا نیز کانال تلگرامی «سرائر»، کانال رسمی سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، با انتشار متن و ویدیویی احساسی از نوزاد پاسداری به نام «مرتضی ابراهیمی» - که به ادعای حکومت در جریان اعتراضات آبان ۹۸ کشته شده بود - تلاش کرد تا با هشتگ «اعدام نکنید» مقابله کند؛ در حالی که سه جوان محکوم به اعدام، ربطی به ماجرای کشته‌شدن این پاسدار ندارند. این ویدیو نیز با هشتگ «حامیان سارقین مسلح» و «اعدام بکنید» در فضای مجازی دست به دست می‌شد.

دیگر روش سایبری‌ها برای حمایت از هشتگ «حامیان سارقین مسلح»، درآمیختن خبر تائید اعدام سه بازداشتی اعتراضات آبان ۹۸ با ماجرای قتل رومینا اشرفی، دختر تالشی که پدرش او را کشت، بود. آن‌ها سعی داشتند خواست کاربران برای مجازات پدری که دخترش را به قتل رسانده را با درخواست لغو اعدام جوانانی که تحت شکنجه به جرم ناکرده اعتراف کرده بودند، مقایسه کنند.

تلاش نیروهای سایبری جمهوری اسلامی در فضای مجازی اگرچه با جدیت صورت گرفت، به توفیقی دست نیافت.

پویش «اعدام نکنید» گواهی بر قدرت کاربران و شبکه‌های اجتماعی است؛ پویشی کاملا فراجناحی و ورای اختلافات و سلایق سیاسی که در آن از چپ و راست و پادشاهی‌خواه و جمهوری‌خواه و سلبریتی‌ها و حتی برخی اصلاح‌طلبان طرفدار جمهوری اسلامی حضور داشتند و همگی مشخصا خواستار یک چیز بودند: سه معترض بازداشت‌شده خیزش سراسری آبان ۹۸ - امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی - نباید اعدام شوند.