#جان_پدر_کجاستی؛ از همدردی ایرانیان تا آبان ۹۸

دوشنبه ۱۲ آبان ۹۹ گروه تروریستی داعش به دانشگاه کابل حمله کرد و طی تیراندازی‌های متعدد ۳۵ تن را کشت و حدود ۵۰ تن را مجروح کرد. بیش‌تر کشته‌ها و زخمی‌های این حمله، دانشجویان جوان بودند. چندی پس از این فاجعه دردناک در شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه، در توییتر کاربران فارسی‌زبان با هشتگ «جان پدر کجاستی» به همدردی با خانواده‌های قربانیان این حادثه پرداختند.

ماجرای این هشتگ به توییت ناهید فرید، نماینده شهر هرات در پارلمان افغانستان، بر می‌گردد. او نوشت: «امید مهریار در ختم فاجعه مبایل‌های شهدا را از کنارشان جمع کرده و مصروف پاسخ به خانواده‌هایشان بوده. او می‌گوید: چند تماس را‌ نتوانستم پاسخ بدم؛ Mother وFather، واقعا ترس داشتم. متوجه تلفونی شدم که ۱۴۲ بار تماس گرفته و نهایتا یک مسج دریافت کرده بود؛ جان پدر کجاستی؟».

موج همدردی ایرانیان با این هشتگ در شبکه‌های اجتماعی بسیار چشم‌گیر بود. در این میان بسیاری از مقامات حکومت جمهوری اسلامی در فضای مجازی و رسانه‌ها هم خواستند خود را شریک در این غم نشان دهند. همچنین در نقاطی از کشور پلاکاردهایی با این موضوع نصب کردند. تغییر رنگ میدان آزادی و نوشتن این هشتگ روی آن با سیستم ویدیو‌مپینگ در سومین شب کشته‌شدن دانشجویان افغانستانی هم از جمله اقدامات جمهوری اسلامی برای همدردی با این کشور همسایه بود. بسیاری از کاربران افغانستانی نیز از همدردی ایرانیان قدردانی و تشکر کردند.

اما موج دیگری که در کنار همدردی‌ها در شبکه‌های اجتماعی در جریان بود، مقایسه «بی‌خبری» خانواده‌های جان‌باختگان آبان ۹۸ به دلیل قطعی طولانی‌مدت اینترنت و کشتار توسط جمهوری اسلامی با بی‌خبری خانواده‌های دانشجویان کشته‌شده دانشگاه کابل بود.

جمهوری اسلامی در جریان اعتراضات سراسری آبان ۹۸ بیش از یک هفته دسترسی ایرانیان را به اینترنت جهانی قطع کرد و در فاصله ۲۴ تا ۲۸ آبان‌ماه جان حدود ۱۵۰۰ شهروند معترض ایرانی را گرفت.

یکی از توییت‌هایی که با واکنش بسیار کاربران مواجه شد، توییت محمد‌جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری جمهوری اسلامی بود. او نوشته بود: «خدا امید هیچ کسی رو ناامید نکنه. ۱۴۲ بار تماس و دست آخر پیامکی که #جان‌پدرکجاستی‌؟ قلب هر انسانی از شنیدن و دیدن این اتفاق ناگوار می‌گیره. لعنت به ترور و تروریسم، لعنت به جهالت. تسلیت به مردم افغانستان و خانواده‌های داغدار اقدام تروریستی بمب‌گذاری دانشگاه کابل.»

کاربری به ‌نام جَون ایرانی پاسخ داد: «آخی آبان پارسالم یه پدری حتما زنگ زده ببینه بچش کجاس بعد فهمیده بچش رو کشتن. یادتونه ۱۵۰۰ نفر بی‌گناه رو چه جوری کشتید؟ بعد الان ادای خوبا رو در میاری؟ تویی که اینترنت رو قطع کردی بلا شک سهم وسیعی توی آبان و اتفاقاش داری شک نکن! ادای خوبا رو هم در نیار مردم چندششون میشه ازت اینطوری.»

کاربر دیگری توییت وزیر ارتباطات را کوت کرد و در پاسخ نوشت: «خدا امید هیچ کسی رو ناامید نمی‌کنه ولی شما امید خیلیا رو کشتین. آبان ۹۸ یادمون نمیره، تو اون خفقان و قطعی اینترنت زندانی شدیم و کشتین! چقدر پیام #جان_پدر_کجاستی رو گوشیایی بود که صاحبش دیگه جون نداشت. قلبتون اون روزا درد نمی‌گرفت برا #محسن_محمدپور و #پویا_بختیاری‌هایی که کشتین؟»

کاربران ایرانی فضای مجازی در کنار این هشتگ، از هشتگ‌های بسیار دیگری با موضوع کشتار شهروندان در دوره‌های مختلف عمر حکومت استفاده کردند که از آن جمله می‌توان هشتگ‌های «ندا آقا سلطان»، «پویا بختیاری»، «محسن محمد‌پور»، «سعید زینالی»،‌ «هواپیمای اوکراینی»، «کشتی سانچی»، «خرداد۸۸»، «سینما رکس»، «مصطفی صالحی» و «نوید افکاری» را نام برد.