اکانت ناامن چیست؟

«یک خانم زیبا با یک سگ مامانی. اسمش سارا هست. تازه اومده توییتر. توی همین مدت کم سیزده هزار نفر رو فالو کرده و پونزده هزار تا فالوئر گرفته. دختر تحصیل‌کرده‌ای هم هست و داره دکترای فیزیک میخونه. کلا هم از وضع مملکت شاکیه!»

این تعریف «شراگیم زند» - فعال رسانه‌ای و طنزپرداز - از یک اکانت ناامن است! اگر در فضای مجازی فارسی‌زبان و خصوصا توییت فعالیت کرده باشید به احتمال فراوان با عبارت «اکانت ناامن» برخورد کرده‌اید. اگر خیلی خلاصه بخواهیم از اکانت ناامن تعریفی ارائه دهیم، می‌توانیم بگوییم اکانت ناامن یعنی اکانتی که در پشت ظاهر عادی آن، یک فرد عادی قرار ندارد. این تعریف اگرچه خلاف واقعیت نیست ولی همه چیز را درباره این عبارت به مخاطب نمی‌گوید. از این رو لازم است بیشتر درباره اکانت ناامن حرف بزنیم.

این اکانت‌ها در آغاز معمولا به مسائل دم‌دستی و بی‌اهمیت می‌پردازند؛ ولی این همه داستان نیست. باید تاریخ عضویت این فرد در توییتر را هم ببینیم؛ اگر تاریخ عضویت جدید یا نسبتا جدید بود و در عین‌حال تعداد توییت‌ها به نسبت تاریخ عضویت بسیار زیاد بود می‌توانیم بگوییم احتمالا با یک اکانت ناامن روبرو هستیم و این احتمال زمانی شدت می‌گیرد که ببینیم تعداد دنبال‌کنندگان و تعداد دنبال‌شوندگان نیز تقریبا برابر است.

در یکی از گزارش‌های رسانه‌ای درباره اکانت ناامن، مشخصاتی از آن آمده است که با تعریف شراگیم زند تا حد زیادی همخوان است. در این گزارش بر این نکته تاکید شده است که بیشینه این اکانت‌ها، از تصاویر دختران جوان استفاده می‌کنند و به طرح سوالات عامه‌پسند می‌پردازند و به مسائل سیاسی خود را بی‌علاقه نشان می‌دهند.

ناامن بودن این اکانت‌ها نیز از اینجا می‌آید که: «در قالب شهروندی معمولی وارد شبکه‌های اجتماعی می‌شوند به شیوه‌ها غیرمعمول خواننده جذب می‌کنند و در نهایت خطی امنیتی را پیش می‌برند یا در خدمت یک هدف سیاسی خاص و برای تبلیغ یک جریان فعال می‌شوند. جریانی که با چهره واقعی خود به احتمال زیاد اقبالی در میان عموم مردم ندارد».

«علی نکویی» - کارشناس امنیت شبکه - درباره اکانت نا‌امن بر این باور است که باید بین اکانت مستعار و اکانت ناامن تفاوت قائل شد. اکانت مستعار معمولا از اسامی استفاده می‌کند که مستعار بودن آن مشخص است؛ به عنوان نمونه عبارت «سردار جنگل». ولی اکانت‌های ناامن که به زعم او سازمان‌یافته عمل می‌کنند از اسامی ظاهرا واقعی استفاده می‌کنند مانند «سارا رضوی» و حتی رفتارهای شبه‌عادی هم دارند و مثلا از خود چند تصویر می‌گذارند تا اعتماد مخاطب را جلب کنند. به زعم او اکانت‌‌های ناامن، معمولا سازماندهی می‌شوند تا بتوانند در مواقع لازم یک خط پروپاگاندا را پیش ببرند. او درباره چگونگی رفتار و مقابله با اکانت‌های ناامن به این توصیه می‌پردازد که به هیچ اکانتی - که صاحب آن را در دنیای واقعی نمی‌شناسید - اعتماد نکنید.

درواقع آنچه که اکانت‌های ناامن یا سازماندهی‌شده - خصوصا در توییتر فارسی - در جستجوی آن هستند این است که بتوانند جریان‌سازی کنند یا روی جریان‌های موجود تاثیر منفی یا مثبت بگذارند. این اکانت‌های سازماندهی‌شده بسیار هم پرکار هستند و تمام تلاش خود را می‌کنند از همدیگر حمایت کنند. از این رو کاملا آشکار است که میزان فعالیت آنان با فعالیت یک فرد عادی همخوان نیست.

یکی از کارشناسان امنیت اینترنت در گفتگو با «تواناتک» درباره اهداف اکانت ناامن بر این نکته تاکید می‌کند که مفهوم نا امن در توییتر با نا امن در یک نگاه کلی به فضای مجازی کمی تفاوت دارد. به گفته او در فضای مجازی ناامن یعنی تلاش برای هک‌کردن. اکانت ناامن یعنی اکانتی که تلاش کند شما را فریب دهد که اطلاعات بانکی خود را وارد کنی.

این کارشناس در گفتگو با تواناتک می‌گوید: «ولی مفهوم نا امن در شبکه‌های اجتماعی خصوصا توییتر فارسی و اینستاگرام فارسی کمی تفاوت دارد. بیشتر این اکانت‌ها، اکانت‌هایی هستند که شخصیت حقوقی و حقیقی ندارند و تلاش می‌کنند که تمرکز مردم را از مسائل اجتماعی و سیاسی مهم منحرف کنند و به سمت مسائلی مثل مسائل لاکچری و بی‌اهمیت سوق دهند».

خلاصه آنکه حواسمان جمع اکانت‌های ناامن باشد!