روایت دو هشتگ: از #واکسن_بخرید تا #چمدان_دلار
«یک فضاسازی دارد انجام می‌شود که به افکار عمومی فشار بیاورند برای خرید واکسن، باید در نظر داشته باشیم که سه-چهارم این برنامه‌های فضای مجازی در جهت تحریک افکار عمومی، از خارج حمایت می‌شود.»
این اظهارات عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور و فرمانده قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا است؛ پس از گذشت یک هفته از آغاز کارزار #واکسن_بخرید در فضای مجازی.
یکشنبه ۳۰ آذر ۹۹ همزمان با شب یلدا، کاربران ایرانی در اعتراض به سیاست‌های حکومت جمهوری اسلامی در مقابله با شیوع ویروس کرونا و تهیه واکسن، با هشتگ «واکسن بخرید» یک طوفان توییتری به راه نداختند. چیزی نگذشت که این هشتگ تبدیل به یکی از ترند‌های جهانی شد. کاربران طی این حرکت جمعی با انتقاد از بی‌برنامگی و تناقض‌گویی‌های مقامات جمهوری اسلامی در ساخت یا خرید واکسن کرونا از آنان خواستند به طور جدی و فوری اقدام به خرید واکسن کنند.
در پی تایید واکسن‌های «فایزر» و «مدرنا» از سوی سازمان جهانی بهداشت، طرح واکسیناسیون برای مقابله با ویروس کرونا در بسیاری از کشورها حتی کشورهایی چون عراق، لبنان، پاکستان و عربستان آغاز شد. بسیاری از کشورهای جهان، ماه‌ها قبل و همزمان با پیشرفت تحقیقات درباره واکسن‌های در‌دست‌تحقیق و آزمایش، اقدام به پیش‌خرید واکسن‌هایی چون فایزر و مدرنا کردند. ولی جمهوری اسلامی نه تنها هنوز اقدامی در این زمینه انجام نداده است بلکه حتی به سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است که به دلیل فقدان زیرساخت‌های لازم، واکسن فایزر را نمی‌خواهد.
کاربری با استفاده از هشتگ «واکسن بخرید» و انتشار تصویر یک یخچال نوشت: «فایزر نمی‌شه، مدرنا بخرید. یخچال با ما، واکسن با شما. #واکسن_بخرید»
تناقض‌‌گویی مقامات، بهانه «تحریم» و «نئوری توطئه»
۱۷ آذر ۹۹ عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی، گفت: «از آن‌جا که خرید واکسن کرونا بایستی از مسیر رسمی سازمان بهداشت جهانی انجام شود، تا کنون هر طریقی برای پرداخت و انتقال ارز مورد نیاز، به دلیل تحریم غیر‌انسانی دولت آمریکا و ضرورت اخذ مجوز اوفک، با مانع مواجه شده است.»
دو روز بعد از آن اما ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو در رد سخنان رئیس بانک مرکزی گفت: «هیچ مشکلی برای انتقال ارز جهت واردات واکسن کرونا و دیگر اقلام دارویی از خارج به ایران وجود ندارد.»
این تنها یک نمونه از تناقض‌گویی‌های مسئولان جمهوری اسلامی درباره تهیه واکس کرونا است. مقام‌های حکومتی در کل مدعی شده‌اند که به دلیل تحریم‌ها اجازه خرید واکسن تولید آمریکا را ندارند اما «کواکس»، نهاد هماهنگ‌کننده تلاش‌های جهانی برای دسترسی کشورها به واکسن کووید-۱۹، گفته است که ایران برای خرید واکسن هیچ منع قانونی و حقوقی از طرف دولت آمریکا ندارد.
عبدالناصر همتی چند روز بعد از طوفان توییتری «واکسن بخرید»، در ۴ آذر ۹۹ گفت: «مشکل خرید واکسن کرونا حل شد. ... موافقت اولیه برای انتقال از حساب یک بانک (غیر از منابع بانک مرکزی در کره) بامداد امروز (پنج‌شنبه) دریافت و دستور پرداخت وجه را صادر کردیم. پیگیری‌های لازم در این زمینه بی‌وقفه ادامه دارد.»
پیش از این در ۲۹ آذر ۱۳۹۹، یعنی یک روز پیش از طوفان توییتری، علی بیگدلی، استاد دانشگاه شهید بهشتی، درباره خرید واکسن گفته بود: «برای مبادلات مالی نیاز به پیوستن به FATF داریم.» FATF نهادی جهانی است که برای مقابله با پولشویی و مبارزه با تامین مالی گروه‌های تروریستی ایجاد شده است. این نهاد استانداردهای مشخصی را برای مبارزه با تروریسم دارد و عدم عضویت هر کشوری در آن، به معنای حمایت از پولشویی و تروریسم است. جمهوری اسلامی هچنان به این نهاد نپیوسته است و در لیست سیاه آن قرار دارد.
پس از مطرح‌شدن نام FATF در زمینه خرید واکسن، برخی از مقامات حکومتی پای تئوری توطئه را وسط کشیدند و اصرار بر خرید واکسن را نوعی توطئه علیه ایران خواندند. روزنامه کیهان از کارزار «واکسن بخرید» به «تلاش جریان تحریف برای پیوند‌زدن مشکلات خرید واکسن کرونا با FATF» تعبیر کرد. محمدجواد لاریجانی، مدیر پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، هم در ۵ دی ۹۹ گفت: «تلقین می‌کنند که واکسن غیرآمریکایی نزنید، واکسن بخرید و حتما هم واکسن فایزر یا مدرنا باشد. ... اصرار به خرید واکسن، طرحی برای به‌‌زانو‌درآوردن ایران است.»
درخواست جمعی کاربران ایرانی برای خرید واکسن با هشتگ «واکسن بخرید»
در ادامه برخی توییت‌های کاربران در طوفان توییتری #واکسن_بخرید را می‌بینم:
Mojitaba: «کی فکرشو می‌کرد برای یه واکسن که تزریق رایگانش حق هر شهروندیه، مجبور بشیم هشتگ بزنیم #واکسن_بخرید»
سربازسُربی: «#واکسن_بخرید، شرم‌آورترین هشتگ ممکن برای جمهوری اسلامی است. چرا ما باید چنین هشتگی بزنیم وقتی هفته پیش موشک‌های ساخت ایران در لیبی پیدا می‌شود و چندین کشتی نفت‌کش در مسیر ونزوئلا هستند! شرم بر شما»
حسین رزاق: «یکبار جای خریدن طناب، #واکسن_بخرید»
Reza Akbari: «می‌گفتند واکسن #فایزر رو نمی‌تونیم بیاریم، چون #زنجیره_سرد نداریم، الان قرار ۱۵۰ هزار تاشو بیارن، اولا چرا ؟ دوما چرا انقدر کم؟ قراره به کیا برسه؟ #واكسن_بخرید #واكسن_كرونا_مطالبه_ملى»
هــَــپَــروتــــــــ: «واکسن فایزر به زودی وارد ایران می‌شود. رییس هلال احمر: قرار است ۱۵ هزار دوز واکسن کرونا شرکت فایزر صورت اهدایی به ایران داده شود/ صداوسیما ما که می‌دونیم اون ۱۵ هزار تا مال کیاست!!! #واکسن_بخرید»
Maryamim: «#واکسن_بخرید چون نتونستید زیرساخت فراهم کنید تا تمام دانش‌آموزان کشور مجازی درس بخونن، چون کادر درمان فرسوده‌ن، چون دارو نیست، امکانات نیست، چون خسته‌ایم، چون جون ما بازیچه‌ی نمایش قدرت شما نیست.»
سرهنگ آئولیانو بئوندیا: «انتقال واکسن فایزر سختر از انتقال اسلحه، بمب و ادمکش به عراق و سوریه و لبنان که نیست! #واکسن_بخرید»
بسیاری از کاربران هم به این مسئله اشاره کردند که کشورهای منطقه از جمله عراق، پاکستان، لبنان و عربستان نیز این واکسن را خریده‌اند و واکسیناسیون در این کشورها آغاز شده است:
Zahra: «حتي عراق و پاكستان هم به‌زودي واكسيناسيون گروه‌هاي پرخطر را به رايگان آغاز خواهند كرد. بدون واكسن معتبر زنجيره انتقال قطع نخواهد شد. مضاف بر آن خطر جهش‌هاي بيش‌تر و خطرناك‌تر نيز وجود دارد. پس #واكسن_بخريد #واكسن_كرونا_مطالبه_ملى»
OstadKaveh: «واکسیناسیون عمومی در #عربستان چند روز پیش آغاز شده. از میان کشورهای منطقه #عراق، #کویت، #امارات، #بحرین، #قطر و #ترکیه واکسن را خریداری یا دریافت کرده‌اند/ خجالت نمی‌کشید؟!! #واکسن_بخرید»
ششم دی ۱۳۹۹ رییس هلال احمر در یکی از برنامه‌های صداسیما گفت که واکسن خریداری شده توسط ما چینی است.
در روزهایی که استفاده کاربران از هشتگ «واکسن بخرید» همچنان در شبکه‌های اجتماعی داغ بود، علاوه بر مقامات، رسانه‌های نزدیک به حکومت نیز مدام به بدگویی درباره واکسن‌های خارجی و آمریکایی و شرکت‌های تولیدکننده آن پرداختند. خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، نوشت: «"واکسن فایزر" ساخته شرکتی با انبوهی از تخلفات و اتهامات دارویی است» و از تخلفات سابق اقتصادی این شرکت گفت. مشرق‌نیوز، نزدیک به سپاه پاسداران، نیز اینفوگرافیکی را منتشر کرد با عنوان «عجیب‌ترین عوارض واکسن‌های خارجی» و توضیح داد که موارد مطرح‌شده در این مطلب، بخشی از علائم عجیب افرادی است که پس از زدن واکسن فایزر به آن دچار شده‌اند.
در نهایت ۸ دی رییس هلال احمر از واردکردن ۱۵۰هزار دوز واکسن فایزر به ایران خبر داد و تاکید کرد که این واکسن‌ها از سوی یک موسسه خیریه آمریکایی به ایران اهدا شده است.
هشتگ «چمدان دلار»
در روزهایی که هنوز هشتگ «واکسن بخرید» در توییتر و شبکه‌های اجتماعی داغ بود، برنامه‌ای از شبکه العالم - شبکه عربی‌زبان جمهوری اسلامی - پخش شد که در آن یکی از فرمانده‌هان گروه شبه‌نظامی حماس به خاطره‌گویی از قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران، پرداخت. او گفت که در سفری که به تهران داشته بود از مقامات جمهوری اسلامی درخواست کمک مالی کرده و قاسم سليمانی فورا این درخواست را پذیرفته بود. او به صراحت گفت: «وقتی در فرودگاه بودیم، ۲۲ میلیون دلار در چمدان‌های فرودگاه دیدم.» این فرمانده حماس اضافه کرد که هر کدام از این چمدان‌ها چهل کیلو وزن داشت و بیش از این نمی‌شد دلار از ایران خارج کرد.
به دنبال انتشار این برنامه کاربران ایرانی در طوفان توییتری دیگری، هشتگ «چمدان دلار» را به ترند اول توییتر فارسی تبدیل کردند. در تعداد قابل ملاحظه‌ای از توییت‌ها، هر دو هشتگ «واکسن بخرید» و «چمدان دلار» استفاده شده بود؛ توییت‌هایی که از جنگ‌افروزی حکومت در منطقه انتقاد می‌کرد.
در ادامه مروری می‌کنیم بر برخی از این توییت‌ها:
Masih Alinejad: «با هشتگ #چمدان_دلار از سینه‌چاکان قاسم سلیمانی بپرسیم: با ۲۲ میلیون دلار حقوق عقب مانده‌ی چند کارگر را می‌شد پرداخت؟ چه تعداد واکسن برای مردم ایران می‌شد خرید؟ برای چند کودک می‌شد موبایل خرید تا خودکشی نکنند؟ برای چند آسیه پناهی می‌شد خانه ساخت تا آلونک را بر سرشان آوار نکنند؟»
رضا خسروآبادی: «مردم ایران درخواست کردند، از پول خودمان #واکسن_بخرید ، و تاثیری نداشت . آیا #چمدان_دلاری که به حماس رواست ، برای مردم ایران حرام است؟»
دیازپام: «باید #چمدان_دلار بدیم به فلسطین باید کرایه خونه لبنانی‌ها رو بدیم باید به گروه‌های تروریستی عراق پول برسونیم باید خرج مردم یمن رو بدیم و.... اونوقت این مردم هشتگ #واكسن_بخرید رو راه انداختن حالیتون نیست با کی طرفید؟»
شيوا: «آقایون به‌خاطر مردم، با یکی از همون #چمدان_دلار ها، #واكسن_بخرید»
تناقضات همیشگی مقامات جمهوری اسلامی همواره در هر موضوعی که ارتباط مستقیمی به مصائب و مشکلات شهروندان ایرانی دارد، در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه کاربران قرار می‌گیرد. امکان تبادل نظر و تشکیل کارزارهای جمعی شهروندان در این فضا راه گفت‌و‌گویی ست که جمهوری اسلامی همچنان از آن بیم دارد.
جدید مرتبط
نمایش مشخصات عمومی
در اَپ توانا ببینید!
