ورنر فون براون؛ توسعه موشک از آلمان نازی تا آمریکا
تواناتک - ورنر فون براون (Wernher Von Braun) در ۲۳ مارس ۱۹۱۲ در شهر ویرسیتز در امپراطوری آلمان متولد شد. پدر او، مگنوس فرایهر فون براون، وزیر کشاورزی دولت فدرال آلمان بود. ورنر در کودکی از مادر خود یک تلسکوپ هدیه گرفت و همین امر او را به علوم فضایی علاقه‌مند کرد. در سال ۱۹۱۵ خانواده ورنر به برلین نقل مکان کردند؛ زیرا قرار بود پدرش وزیر امور داخلی شود.
ورنر در سال ۱۹۲۵ به مدرسه شبانه‌روزی رفت. او در ۱۲ سالگی به دلیل علاقه‌اش به سرعت و رکوردشکنی، یک فشفشه را به واگنی اسباب‌بازی وصل کرد و در خیابانی شلوغ آن را آزمایش کرد؛ این آزمایش باعث شد پلیس او را دستگیر کند. ورنر با خواندن کتابی از هرمان اوبرت، نظریه‌پرداز علوم فضایی، بیش‌تر به این علم علاقه‌مند شد. در سال ۱۹۲۸ به جزیره شپیکروگ رفت و در مدرسه هرمان لیتز تحصیلات خود را ادامه داد. در سال ۱۹۳۰ به دانشگاه فنی برلین رفت و عضو انجمن سفرهای فضایی این دانشگاه شد. ورنر در سال ۱۹۳۲ در رشته مهندسی مکانیک از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد. او برای گذراندن تحصیلات تکمیلی و کسب اطلاعات بیش‌تر درباره علوم موشکی به دانشگاه هومبولت برلین رفت و در سال ۱۹۳۴ مدرک دکترای فیزیک خود را از این دانشگاه دریافت کرد. با وجود این‌که تحقیقات ورنر در سال‌های پایانی تحصیلات‌اش در زمینه موشک‌های نظامی بود، او همچنان به سفر به فضا علاقه فراوانی داشت.
زمانی که ورنر مشغول تحقیق روی مقاله دکترای خود بود حزب نازی به قدرت رسید. این حزب او را برای تحقیقات موشکی استخدام کرد. بعدها ورنر دلیل کار برای نازی‌ها را اجبار و تهدید از سوی آن‌ها اعلام کرد. تحقیقات وی برای ارتش نازی منجر به پرتاپ دو موشک در سال ۱۹۳۴ برای این حزب شد.
ساخت موشک A-4 و پرتاب آن به سمت لندن در سال ۱۹۴۳ افتخاری بزرگ برای تیم تحقیقاتی تحت رهبری ورنر بود؛ اما این اتفاق یکی از بزرگ‌ترین حملات تاریخ را برای نازی‌ها به دنبال داشت. در همان سال بریتانیا به همراه شوروی با ۵۹۶ هواپیما و ۱۸۰۰ تن مواد منفجره، مرکز تحقیقاتی آنان را با خاک یکسان کردند. موشک V-2 ساخته دیگری از ورنر بود که در سال ۱۹۴۴ باز هم لندن را نشانه گرفت.
ورنر، که یکی از اعضای حزب نازی و یک افسر اس‌اس بود، در سال ۱۹۴۴ توسط گشتاپو دستگیر شد. دلیل دستگیری وی شنود مکالمات او توسط نازی‌ها، مبنی بر ناامیدی از ادامه جنگ و عدم تمایل به توسعه موشک بود؛ البته او پس از مدتی آزاد شد. ورنر در ماه‌های پایانی جنگ در سال ۱۹۴۵ به اتریش فرار کرد و تسلیم آمریکایی‌ها شد و آن‌جا به یک تیم تحقیقاتی پیوست.
ورنر در سال ۱۹۴۷ با دخترعموی خود ماریا لوئیس ون کویزتورپ ازدواج کرد. حاصل این ازدواج سه فرزند با نام‌های آیریس کارین، مارگارت و پیتر بود.
فون براون در سال ۱۹۵۰ با شروع جنگ کره به آلاباما رفت و موشک رداستون را توسعه داد؛ نخستین موشک برای آزمایش بمب‌های اتمی بالستیک. او پس از این اقدام به مقام مدیر بخش تحقیق و توسعه آژانس موشک‌های بالستیک آمریکا ارتقا یافت. ورنر در سال ۱۹۵۵ به عنوان شهروند آمریکا پذیرفته شد.
بهینه‌سازی موشک Redstone منجر به ساخت موشک ژوپیتر-سی شد که نخستین فضاپیمای آمریکا به اسم Explorer 1 را به فضا فرستاد. فون براون با این اقدام آغازگر عصر هوافضا در آمریکا شد. آمریکایی‌ها که تصمیم گرفته بودند در حوزه هوافضا از دیگر کشورها پیشی بگیرند، در ۲۹ جولای ۱۹۵۸ سازمان فضایی ناسا را تاسیس کردند. ورنر با پیوستن به سازمان ناسا، تمام تلاش خود را برای سفر به فضا انجام داد. تلاش‌های او در حل مشکلات پیش رو موجب شد در سال ۱۹۶۹ پروژه آپولو ۱۱ با موفقیت شش تیم، فضانورد را به کمک موشک Saturn V به ماه بفرستد. یک سال بعد او به مقامی مدیریتی در ناسا دست یافت ولی شکست‌های بعدی پروژه آپولو او را از ادامه کار منصرف کرد. ورنر در ۲۶ می سال ۱۹۷۲ خود را از ناسا بازنشسته کرد. پس از آن مدتی به عنوان معاون مهندسی شرکت فضایی فیرچایلد مشغول به کار شد و در کنار آن به تدریس در دانشگاه‌های معتبر آمریکا پرداخت.
فون براون در سال ۱۹۷۵ مرکز تحقیقاتی انجمن فضایی ملی را تاسیس کرد. او، که در سال ۱۹۷۷ نشان ملی علوم را کسب کرد، در طول حیات‌اش ۱۲ دکترای افتخاری به دست آورد.
ورنر فون براون، که یکی از مهم‌ترین توسعه‌دهندگان موشک و قهرمانان اکتشاف فضا در قرن بیستم بود، در ۱۷ ژوئن سال ۱۹۷۷ به دلیل بیماری سرطان در ایالت ویرجینیا درگذشت.
از وی با نام‌های گوناگونی همچون پدر علم موشکی و فضایی آمریکا و همچنین پیشگام توسعه فناوری موشکی آلمان یاد می‌شود. از جمله کتاب‌های او می‌توان به «پروژه مریخ»، «تاریخچه موشک»، «سفر فضایی» و «فضای مرزی» اشاره کرد.
در اَپ توانا ببینید!
