اینترنت پاک به چه معناست؟
«غلامرضا سلیمانی» - رئیس سازمان بسیج مستضعفین - در سوم آذرماه امسال صراحتا از ایده «اینترنت پاک» گفت. او در توضیح درباره این اصطلاح از لزوم «بهره‌برداری صحیح از فضای مجازی» گفت و ادامه داد: «معتقدیم اینترنت در کشور ما باید اینترنت پاک باشد و این اعتقاد را با صراحت بیان می‌کنیم زیرا همان هایی که خودشان خالق این فناوری هستند می‌گویند ما اجازه نمی‌دهیم فرزندانمان به راحتی از هر نوع فناوری و هر نرم‌افزاری استفاده کنند و آن‌ها این موضوع را طبقه‌بندی و مدیریت کرده‌اند».
اگرچه سلیمانی در اینجا ظاهرا بحث فرزندان و دغدغه پیرامون نوع دسترسی کودکان و نوجوانان به اینترنت را پیش کشید، ولی زمان این ابراز نظر و نیز جایگاه او در مقام ریاست یک سازمان نظامی - ایدئولوژیک بدون تردید این ظن را قوی می‌سازد که سلیمانی در واقع در زمین برجای‌مانده از اعتراضات آبان ۹۸ و تحت‌تاثیر آن فضا، از لزوم پاکسازی اینترنت سخن می‌گوید.
این ظن زمانی قوی‌تر می‌شود که می‌بینیم او اصطلاح «اینترنت ملی» را نیز در همان سخن به کار می‌گیرد: «بسیج در این زمینه به نوبه خود کار می‌کند؛ ما در حوزه اینترنت ملی فعالیت‌های لازم را انجام می‌دهیم و امیدواریم با کمک سایر دستگاه‌ها برسیم به روزی که اینترنت ملی راه‌اندازی شود و به همه نیازهای کشور پاسخ دهد».
اینترنت ملی یا اینترانت درواقع اسم رمز محدودسازی اینترنت در ایران و قطع ارتباط حداکثری ایرانیان با اینترنت جهانی است. اینکه این مسئله چه اندازه امکان دارد بحث دیگری‌ست ولی مسئله این است که بارها و بارها چهره‌های مختلف جمهوری اسلامی از لزوم آن سخن گفته‌اند.
ولی اگرچه غلامرضا سلیمانی در این موضع خود اینترنت ملی را همسان اینترنت پاک قرار داد، اما با ردیابی این اصطلاح درمی‌یابیم که این عبارت درواقع سویه‌های قدرتمند پاکسازی اینترنت در حوزه کودک و نوجوان را منظور دارد. چنانکه «همراه اول» در تبلیغات خود از «سیم‌کارت کودک و نوجوان» به نام «درساگرد» خبر می‌دهد و شعار «دانایی، رشد، سرگرمی و اینترنت پاک» را در راستای هدف «ایجاد فضای مجازی سالم برای کودکان و نوجوانان» مطرح می‌کند. سیم‌کارتی که به گفته طراحان آن طراحی شده است تا «از حریم خانواده در مقابل خطرات فضای مجازی» محافظت کند.
اما ایده اینترنت پاک اولین‌بار توسط «رضا تقی‌پور» - وزیر وقت ارتباطات - در سال ۱۳۸۹ مطرح شد. او در آن‌سال با انتقاد از وجود «کسب‌وکارهای کثیف و غیراخلاقی» در اینترنت از ضرورت «پاکسازی فضای اینترنتی» گفت و مدعی شد ایده اینترنت پاک با استقبال دیگر کشورهای مسلمان همچون مالزی نیز روبرو شده است. او حتی مدعی شده بود که این طرح از ایران شروع می‌شود و بعد در اختیار تمام بشریت قرار می‌گیرد!
رضا تقی‌پور در توضیح بیشتر از کمک هشت‌هزار بسیجی برای اجرایی‌شده این ایده خبر داده بود؛ ولی این طرح از همان زمان در داخل کشور نیز منتقدانی داشت که هم اصل ایده را نقد می‌کردند و هم آن را غیرممکن می‌دانستند. از جمله «علیرضا شیرازی» - مدیر سایت بلاگفا - نوشته بود: «اینترنت پاک اینترنتی است که در آن خبری از فیس بوک، یوتیوب، فلیکر و اکثر سایت‌های آپلود عکس و فیلم، دیگ، اورکات و مای‌اسپیس و تقریبا تمام شبکه‌های اجتماعی دیگر، گوگل ریدر، بلاگر و وردپرس، فرندفید،توییتر و خلاصه هرچی سایت خلاقانه و پرترافیک دیگر نخواهد بود!»
به هرحال همانطور که در مطلب علیرضا شیرازی آمده است درواقع اینترنت پاک نام دیگر فیلترینگ گسترده است و بیش از اهداف ظاهرا اخلاقی، اهدافی سیاسی و علیه شبکه‌های اجتماعی را دنبال می‌کند. البته که در باب موفقیت آن می‌توان گفت حداقل تاکنون و نزدیک به ۱۰ سال پس از طرح آن ایده، چیزی به نام اینترنت پاک عرضه نشده است؛ شاهد آنکه فرمانده بسیج هنوز از ضرورت اجرای آن سخن می‌گوید!
جدید مرتبط
در اَپ توانا ببینید!
