هالیوود؛ سرزمینی است که بازیگران آن بیشتر به خاطر چهره و اندام و نه هوش و استعدادشان مورد توجه قرار میگیرند. هِدی لامار، بازیگر مشهور سینما در این میان یک استثنا بود. اختراعی که هِدی انجام داد طی حیاتش چندان مورد توجه قرار نگرفت. گرچه خود او هم این توانایی و استعدادش را جدی نمیگرفت. هِدی لامار قصد داشت به جنگ جهانی دوم پایان دهد و برای این کار دست به کار شد و اختراعی نو به جهان عرضه کرد. بعدها تاریخ به نوآوریاش پی برد و از او قدردانی کرد.
زیبایی هِدی لامار اثیری و باورنکردنی بود و هر بینندهای را به دام میانداخت. لهجهای شیوا و گیرا داشت و اهل اتریش بود. مادر و پدرش یهودی بودند اما شهرت بازیگریاش در دوران فیلمهای سیاه و سفید و کلاسیک هالیوودی شکفت. در برخی از فیلمها همبازی بودن با بازیگران مشهوری چون «کلارک گلاب»، «اسپنسر تریسی» و دیگر مردان بازیگر استعداد بازیگریاش را در سایه فرو برد. مشهورترین نقش لامار در فیلم «سامسون و دلیله» اثر کارگردان مشهور سینما «سیسیل ب دومیل» بود.
هِدی لامار در ۹ نوامبر سال ۱۹۱۴ به دنیا آمد و در سال ۱۹۳۷ برای بازیگری وارد آمریکا شد. طی دهه ۳۰ و ۴۰ میلادی به عنوان یکی از بازیگران مطرح سینما شناخته شد اما علاقه غیر معمولی به مهندسی و آزمایش اختراعات جدید داشت. او اتاقی در خانهاش برای این کار تعبیه کرده و کتابهای مهندسی زیادی را جمع کرده بود. با ممارست و کار در نهایت تکنولوژیای را ساخت که بعدها پایه و اساسی وایفای، بلوتوث و جیپیاس شد.
لامار برای کمک به پایان جنگ پس از شنیدن اخبار غرق شدن قایقهای حامل پناهندگان در سال ۱۹۴۰ در اقیانوس آتلانتیک که از چنگ نازیها میگریختند، شروع به تحقیق و جستجو برای بهبود تکنولوژی اژدرها کرد. لامار به خاطر وصلت پیشینش با کارخانهداری اتریشی که به نازیها تسلیحات نظامی میفروخت با دشواری راهنمایی اژدرها توسط رادیو و پنهان کردن سیگنالها از دخالت دشمن آشنا شده بود. او فکر میکرد که ارتباطات وایرلس را میتوان از تخریب حفظ کرد و این کار با تغییر دادن فرکانسها در جایی که سیگنالهای رادیویی فرستاده میشوند امکانپذیر است؛ مثلا اگر کانال مورد نظر بدون پیشبینی تغییر کند، دشمن نمیداند کدام باند را باید مسدود کند. در همین اثنا با موسیقیدان مشهور «جورج آنتیل» آشنا شد که بر روی کنترل خودکار سازهای موسیقی کار میکرد. آنتیل دستگاه جدیدی ساخته بود که آلات موسیقی متفاوت را به صورت همزمان به صدا درمیآورد. همین موضوع این ایده را در سرش پروراند که اگر پیانوها میتوانند طوری هماهنگ شوند که از یک نت به نت دیگر بروند چرا فرکانسهای رادیویی قابل هدایت نباشند. آنتیل پیشنهاد داد که یک هماهنگکننده ارسال و دریافت فرکانس درست کنند که جابجایی بین کانالها را کنترل کند. لامار و آنتیل در همکاری با هم ایده «فرکانس رقصان» را ساختند. در آن زمان اژدرهای قابل کنترل رادیویی به راحتی توسط رادارها و کنترل سیگنالها قابل شناسایی و انهدام بودند. «فرکانس رقصان» سیگنالها را تغییر میداد و کار دشمن را برای شناسایی و اسکن فرکانسها سخت میکرد.
آنتیل و لامار اختراع خود را در ۱۱ آگوست سال ۱۹۴۲ به ثبت رساندند اما نیروی دریایی امریکا علاقه چندانی به استفاده از این تکنولوژی انقلابی نشان نداد و به آنها گفته شد که «دستگاه برای نوازندگی پیانوها را می خواهید در اژدر قرار دهید؟». حتی نیروی دریایی به او گفت که بهتر است از شهرتش برای جمعآوری کمکهای مالی استفاده کند. گرچه لامار این کار را انجام داد و میلیونها دلار جمعآوری کرد اما از عدم توجه به اختراع و هوشش سرخورده بود.
در هر صورت ۲۰ سال بعد این تکنولوژی طی محاصره کشتیهای نظامی کوبا در سال ۱۹۶۲ به کار گرفته شد. آنچه این ایده را مهم میکند نقشی اساسی است که در تکنولوژیهای گسترده امروزی چون جیپیاس، وایفای، و بلوتوث ایفا میکند. متاسفانه نقش لامار در ساخت آن و تلاشهایش تا سال ۱۹۹۷ کشف نشد. در این سال بنیاد “Electronic Frontier Foundation” به او جایزهای به خاطر سهمش در توسعه تکنولوژی اعطا کرد.
زندگی لامار به دلیل حضورش در عرصه بازیگری مملوء از ماجراها و اتفاقاتی است که اکثر سلبریتیها و بازیگران مشهور به آن دچار میشوند. او علیرغم اینکه علاقهای به هالیوود نداشت اما به خاطر حقوق و درآمد آن در این عرصه باقی ماند. لامار طی عمرش شش بار ازدواج کرد. یکی از همسرانش «فریتز مندل» متمول و کارخانهدار بود اما هِدی با فرا رسیدن جنگ و خطر نازیها از اروپا و همچنین از همسرش گریخت. هِدی لامار علاقهای به کنترلهای همسرش نداشت و این موضوع عامل افسردگیاش میشد.
زمانی که در عرصه بازیگری شهرت خوبی داشت بازی در فیلم خارجی «اکستازی» را پذیرفت که در صحنهای نزدیک، چهره او در حالتی پرونوگرافیک و ارگاسم نشان داده میشد. این حرکت فراتر از هنجارهای اجتماعی بود و واکنشهای بسیاری برانگیخت و برایش گران تمام شد. اما «لوییز مایر» تولیدکننده و غول سینما از بازی او خوشش آمد و در نهایت قراردادی گران با او به امضا رساند. لامار دهه ۳۰ و ۴۰ میلادی در عرصه سینما درخشید.
لامار در سالهای نزدیک به ۵۰ میلادی به سریالهای تلویزیونی روی آورد اما شهرت و چهرهاش از جذابیت افتاده بود. اعمال جراحی زیادی برای نگه داشتن زیباییاش انجام داد که بینتیجه بود و بیشتر او را اسیر انزوا و خانهنشینی کرد. این روزها از اختراع لامار و آنتیل در مخابرات طیف گستردهای از شبکههای وایرلس مانند بلوتوث و بیسیم استفاده میشود. اما لامار زمانی که اختراعش هم به رسمیت شناخته شد شخصا تاییدها و جایزهها را نپذیرفت. لودر پسر او از ازدواج سومش به خاطر میآورد که انگیزه لامار در اواخر عمر کمرنگ شده بود: «او چهره، اعتماد به نفس، نقش و ارزشش را از دست داده بود.»
او حتی دو بار به خاطر دزدی از مغازهها بازداشت شد که دادگاه در هیچکدام آنها محکومش نکرد.
هِدی لامار در سال ۲۰۰۰ زمانی که ۸۶ ساله بود و در تنهایی در فلوریدا درگذشت اما هنوز هم بیشتر به خاطر زیباییاش شهرت دارد تا نقشی که در جهان برای پیشرفت تکنولوژی ایفا کرد.